Onomàstica in Lombard: lege e costum per i nòm "dialetai"

G'avî mai pensad de dâ-g al vòst fieul un nòm ind la vòsta lengua local, magari el lombard? E ve sî mai domandadj cuale peud-li vèsser li traduzion in lombard dei nòm pussé comun italian o forester? Se gh'î pensad, magari ve sarî zamò informadj anca su chella che l'è la situazion legal a propòsit dei nòm de persona che se peul dâ-g a vergun ind el nòst paes. Ma çercom de nâ cond órden. G'ò intenzion de spiegâ-v un pò chella che l'è la posizion de la lege del nòst Stat in chell àmbit chí e de dâ-v una lista dei nòm pussé comun in Itàlia voltadj in lombard.

Perchè scrivom "Lag de Garda" e miga "Lac de Garda"?

De chè som dré a parlâ? In pòche paròlle del son /k/ (chell de la c in can) a la fin de li paròlle in lengua lombarda e de come chell son chí el va scrivud. Ma partom a bellasi, sedenò l'è fàcil perde-s a metâ viaz.

A-Vivi depermí 2: "La scœula guida"

La Marialuisa la n'à fada un'altra de li sò. Dòpo che el sò maéster de scœula guida l'è nad in vacanza, l'à domandad a un sò amis, el Guido, cjamad Guidino de lé, de dâ-g una man cond la pràtica de la guida. Lu, furb, l'à pensad ben de portâ-la ind un boschet per fâ "camporella", ma lé la l'à miga capid e l'à credud debon a la stòria che lu g'à cuntad sú, e çoè che per vèsser bon de nâ in màchina gh'è de savê schivâ li piante. Pecad che dòpo d'una mucja de piante schivade, la pòvera stravacabreud de la Marialuisa la n'à centrada vuna e la s'è schevezzada sú tuta e, ind el cuntâ-ghe'l sú ai sò dô genitor, la ie à fadj preocupâ.

A-Vivi depermí, una sitcom ticinesa trascrivuda in NOZ

Gh'î-v mai vist la série A-vivi depermí (grafia originària A vivi dapermi)? L'è una série de 14 pontade de 5/6 minudj cjascheduna, originària del Canton Tesin, che la cunta la stòria de la Marialuisa, una scjeta de vintidû agn che l'à decidud de andâ a víver deperlé e in tute li pontade la cjama al telèfon i sò genitor per cuntâ-g sú de tute li tambalade che la combina ògne dí.

La Vos Lombarda l'à vambiad un proget de trascrizion del test dei sketch, segond el sistema NOZ adatad al dialet ticines. Periodicament, i vegnerà dadj fò i vari episòdi.

Nòrme Ortogràfiche de Zonta, l'ortografia stàndard de la lengua lombarda

Lengua cond pussé de tri million de parlantj in almen dô paes eüropei, lengua de cultura prima e de tradizion dòpo. Al dí d'incœu la peul vantâ una vita de pu de votçent agn, numeros vocabolari d'importanza stòrica per l'Itàlia e una leteradura intra li pussé importante de l'àmbit minoritari del "Bell Paes". E pur, la seguta a vèsser una lengua cuasi domà parlada, senza una vêra koinè moderna. Eco, donca, che li nass li Nòrme Ortogràfiche de Zonta, una propòsta de standardizazion ortogràfica cond l'obietiv de "zontâ insema" li tante varietâ fina adess scrivude segond tantj sistema diferentj.

Mascherina e Gel: dopera'i sèmper

Cuand che la línia del contagi la somija crèsser senza fermâ-s e la situazzion la par crítica, gh'è negot de pu útil de metî sú la mascherina 😷 ògne vòlta che se va feura de ca e de netâ-s li man cond el gel 🧴 ògne vòlta che ghe n'è l'ocasion.

Descarga chí tre infogràfiche per invidâ la zent a mèter sú la mascherina e a igienizâ-s li man cond el gel. Li'è in formad A4 e li peul vèsser descargade e stampade senza tròpa fadiga. Met-li visin a la pòrta d'entrada o al distribudor de gel, gràzie a la dópia lengua, lombard e italian, pròpi tutj i poderà leze-li.

Per comoditâ, g'è stad fad una dópia version per l'infogràfica de la mascherina: vunna la parla d'andâ dènter, l'altra la parla de vegnî dènter. Issí te pœu decíder ti cuala la fa mej per ti e per la tòa ativitâ.

Línie guida anti-Covid

Èco chí, per voàlter, un'infogràfica preparada in ocasion de l'arriv de l'autumn, comodament in dò lengue: lombard e italian.

De chesta infogràfica n'ò fade tre version: chella che vedî chí a la mançina, considerada "genérica", chella a base milanesa e chella a base bressana.

Se ringràzia el Ministeri de l'Interior per la base.

Schiçê su l'imagen per sgrandî-la e descargâ-la in HD.

Portal neuv, fàcia neuva

 Benrivadj su la neuva Vos Lombarda, rinovada, milliorada. Su chesta neuva version de La Vos Lombarda el sarà possíbel trovâ materiai, penser, imagenj... tutj scrivudj segond el neuv sistema ortogràfic Lombard NOZ – Nòrme Ortogràfiche de Zonta.
A prest!